Il-Kalkara skont iċ-ċensiment tal-2021 (it-tieni parti)
Kitba estratta mill-pubblikazzjoni ‘Census of Population and Housing 2021 – Volume 2 u Volume 3′ maħruġ mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika ta’ MaltaResidenzi fil-KalkaraIl-Kalkara tinsab fid-dsatax-il post fost l-irħula u bliet bl-linqas abitazzjonijiet min Malta u Għawdex.Fost dawk ir-residenzi prinċipali, ċ-ċittadinanza ta’ dawk li jgħixu fihom, 1,060 huma Maltin, 136 huma barranin filwaqt li 34 huma kemm Maltin kif ukoll barranin. Dawn huma l-ammonti ta’ residenzi mibnija matul iż-żminijiet:L-istatus ta’ residenzi prinċipali fil-KalkaraFost dawk ir-residenzi prinċipali, l-maġġoranza huma dawk residenzi ħielsa li jammontaw għal 828, dawk bil-kera tal-art jew miżmuma minn enfitewsi jammontaw għal 90. Dawk bil-kera tal-binja biss jammontaw għal…
Il-Kalkara skont iċ-ċensiment tal-2021
Kitba estratta mill-pubblikazzjoni ‘Census of Population and Housing 2021 – Volume 1′ maħruġ mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika ta’ MaltaIl-popolazzjoni tal-Kalkara matul iż-żminijietIċ-ċensiment tal-2021In-numru ta’ rġiel li jgħixu l-Kalkara jammonta għall-1,618 fejn 203 minnhom huma barranin. L-età medja ta’ rġiel li jgħixu l-Kalkara hi ta’ 42.3 snin. In-numru ta’ nisa li jgħixu l-Kalkara jammonta għall-1,487 fejn 109 minnhom huma barranin. L-età medja ta’ nisa li jgħixu l-Kalkara hi ta’ 45.1 sena.L-età medja Kalkariża hi ta’ 43.7 snin filwaqt dik tad-Distrett tan-Nofsinhar tal-Port (li l-Kalkara tinsab fih) hi ta’ 43.4 snin, dan l-istess distrett huwa t-tieni l-ixjeħ wara dak ta’ Għawdex. L-età…
Santa Liberata: 270 sena fostna
Kitba tal-Kav. Duncan BrincatGħall-ħabta tal-1733 il-Patrijiet Kapuċċini Maltin li kienu ilhom għal 145 sena jagħmlu parti mill-Provinċja ta’ Sirakuża fi Sqallija, ħassew li kien wasal iż-żmien li jiffurmaw kustodja għalihom taħt il-Ġeneral tal-Ordni. Dan aċċetta din it-talba bil-kundizzjoni li huma jibnu żewġ kunventi oħra fil-gżejjer Maltin. Il-Patrijiet Maltin laqgħu din l-isfida u tliet snin wara poġġew l-ewwel ġebla tal-Kunvent tal-Kalkara u sena wara dak ta’ Għawdex. Wara ħolma li kellu, Ġużeppi Valerio Abela, irregala biċċiet ta’ art li kellu fil-Kalkara, fl-inħawi magħrufa bħala ‘tal-Għassieli’ 459 metru ’l bogħod mis-sur tas-Salvatur, lill-Patrijiet Kapuċċini biex fuqha jwaqqfu Knisja u Kunvent. Dan il-benefattur…
Il-Batterija ta’ San Pietru fil-Kalkara
Kitba minn Maltascapes, Maltaramc u Maltagc70 Il-Batterija ta’ San Pietru hija batterija ta’ l-Artillerija Brittanika Kontra l-Ajruplani, mibnija u użata mill-Imperu Ingliż għad-difiża ta’ Malta fit-Tieni Gwerra Dinjija. Il-batterija kienet armata b’erbgħa kanuni QF ta’ 4.5 pulzieri f’formazzjoni semi-ċirkolari. F’kull post fejn jitqiegħdu dawn il-kanuni kien jinkludi 3 kontenituri għall-munizzjon tal-konkrit u akkomodazzjoni jew kenn għall-ekwipaġġ taħt l-art. Il-kanun ta ’4.5 pulzieri ta’ kontra l-ajruplani kien adozzjoni tal-kanun Navali ta’ 4.5 pulzieri, u fl-1938 dan il-kanun ta’ kontra l-ajruplani ġie approvat għas-servizz fuq l-art. Xi kanuni kienu mgħammra b’tarka rqieqa tal-azzar u kienu jitqiegħdu ħdejn il-kosta biex jintużaw għar-rwol doppju; dak…
The Malta and Mediterranean Gas Company
Kitba min The Malta Grand Harbour and its Dockyard ta’ Joseph Bonnici u Michael Cassar Il-gass kien il-bidu tal-kummerċ estensiv tal-faħam f’Malta. Fl-1854 il-Malta and Mediterranean Gas Company ingħatat konċessjoni ta’ 99 sena biex twaqqaf impjanti fil-Kalkara u l-Marsa biex tipproduċi gass tal-faħam għat-tisħin, dawl u tisjir. Ix-xogħlijiet fil-Kalkara ma kinux popolari u l-Kumpanija, miċħuda sit f’Għajn Dwieli, ikkonċentrat fuq l-impjant ta’ Xatt tal-Mitħna fil-Marsa, filwaqt li dak tal-Kalkara kien jintuża għall-ħażna tal-gass fejn eventwalment ġie abbandunat. L-impjant tal-Marsa kien fih żewġ tankijiet kbar tal-gass u biswithom żona fejn jinħażen il-faħam b’kapaċità ta’ aktar minn 7,000 tunnellata. Fl-1894 l-elettriku ħa post il-gass għall-mixgħela…
L-Erwieħ ta’ Wied Għammieq
Artiklu meħud minn “Leħen is-Sewwa” – Is-Sibt 1 ta’ Novembru, 1975, kitba ta’ Mons. Prof. A. Bonnici Deħlin fix-xahar ta’ Novembru, ix-xahar tal-Mejtin. Xieraq għalhekk, li nidħaddtu fuq xi suġġett li għandu x’jaqsam magħhom. U għażilt l-Erwieħ ta’ Wied Għammieq. Niftakar meta kont tfajjel, kultant ommi kienet tagħmel xi wegħda li tmur tinvisthom, kemm -il darba jaqalgħula xi grazzja kbira minn għand Alla. Meta kienet taqla’ l-grazzja mitluba, kienet tagħżel l-ewwel Tnejn tax-xahar – jum dedikat għal dawk l-erwieħ – u konna mmorru l-familja kollha, jew sal-Birgu bil-lanċa, imbagħad konna nimxuha sa Wied Għammieq, limiti tal-Kalkara, jew sal-Irnella bid-dgħajsa, imbagħad konna ninżlu…
Il-villa u l-ġonna fil-bajja tar-Rnella
Il-familja Bichi, fl-imgħoddi sidien ta’ bosta artijiet fil-Kalkara, kienet tikri partijiet mill-art fuq l-għolja tas-Salvatur lil terzi persuni fejn kienu jinbnew djar żgħar bil-ġonna fil-madwar. Nhar it-2 ta’ Novembru 1744, ċertu Carlo Zammit mil-Belt Valletta talab permess biex jirranġa dar antika u jibni tnejn oħra fit-tliet ġonna li hu kellu fi Triq San Salvatore bejn iż-żewġ fortifikazzjonijiet ta’ Borgo u Ricasoli. Il-kummissarju tal-fortifikazzjonijiet fir-rapport tiegħu saħaq li l-applikant akkwista l-art mingħand il-familja nobbli ta’ Bichi fuq kiri perpetwu. Il-permess għall-bini ngħatalu fid-9 ta’ Novembru. L-istess Zammit nhar l-1 ta’ Awissu 1746 talab biex jitħalla jżid karma ma’ waħda mill-kmamar mibnija…
HMS Hythe
Kitba ta’ Giovanni NavarroF’opportunità li darba kelli biex inżur Hythe Town Hall ġewwa Kent, għall-ħabta ta’ nofsinhar, fil-kamra prinċipali, pjuttost moħbi, kien hemm ritratt żgħir ta’ vapur navali. Ovvjament mort biex nispezzjonah, u għaraft li l-vapur J194 kien sorġut fil-moll tat-Tarzna fil-Port il-Kbir ta’ Malta. Għal raġunijiet ovvji interessajt ħafna ruħi, staqsejt dwaru, iżda l-persuna li tieħu ħsieb il-post ma kienx jaf għala r-ritratt kien imqiegħed f’dak l-imkien. Għalhekk mort infittex ta’ malajr fuq Google biex nistabbilixxi l-identità tal-bastiment tat-tip J194, u irriżulta li kien HMS Hythe,…
Tislima lill-Kalkara
Kitba tal-Kav. Duncan Brincat Ippreżentata nhar it-Tlieta 10 ta’ Diċembru 2019Jimraħ il-ħsieb f’art għammiela, imdaqqsa, magħżula u mfissda mill-ħallieq bl-isbaħ ilwien naturali. Blat samm, ramel tafli, ħamrija għammiela, widien miżgħuda b’siġar u fjuri, ħlejqiet indiġeni u mrawma, daħliet kennija minn baħar lubien xi żmien aħrax u bla ħniena. Iċ-ċafċifa tal-mewġa mal-pruwa tal-kajjik, il-korla tal-ħalel mal-blat mhux mittiefes. Il-kenn tal-ewwel baħħara li lemħu art dehbiena fuq ix-xefaq. Ħawtiela maż-żmien sawru rħajjel mibni fuq il-biedja u s-sajd. Kielu frott dirgħajhom, stangħew bil-fidi f’Alla: ħaffru raddi tar-roti għat-timriħa ta’xogħlhom, difnu lil qrabathom f’ipoġej. Sakemm ħalfu li jibnu l-ewwel maqdes fuq il-għolja maħtur b’qima u mħabba…
Il-Banjijiet ta’ Bighi
Matul il-kosta taħt dak li kien l-isptar Bighi, insibu bħal kmamar żgħar iżda tawwalin bis-saqaf fit-tond. Preżentement hemm b’kollox erba’ banjijiet minn sitta li jinsabu fi stat ta’ telqa u l-maġġoranza tagħhom ikkundannati.Ritratt minn fuq is-sur ta’ Bighi tal-banjijiet li kienu jintużaw milll-uffiċjali tat-tarzna Ftit huma dawk in-nies li jafu għaliex servew u b’liema sistema dawn kienu jiġu mħaddma. Mill-pjanta datata 22 ta’ Mejju 1876 ninnutaw li dawn il-binjiet inbnew speċifikament u unikament għal persuni differenti: l-uffiċjali tat-tarzna, għall-użu tal-isptar u anke individwi oħra li jaħdmu mas-servizzi Ingliżi. L-iskop prinċipali tagħhom kien dak assoċjat mal-fejqan u s-saħħa, speċjalment għaliex f’dak iż-żmien…